ضرورت استمرار اجراى احكام
بدیهى است ضرورت اجراى احكام، كه تشكیل حكومت رسول اكرم (ص) را لازم آورده، منحصر و محدود به زمان آن حضرت نیست؛ و پس از رحلت رسول اكرم (ص) نیز ادامه دارد. طبق آیه شریفه، احكام اسلام محدود به زمان و مكانى نیست و تا ابد باقى و لازم الاجراست(1). تنها براى زمان رسول اكرم (ص) نیامده تا پس از آن متروك شود، و دیگر حدود و قصاص، یعنى قانون جزاى اسلام، اجرا نشود؛ یا انواع مالیاتهاى مقرر گرفته نشود؛ یا دفاع از سرزمین و امت اسلام تعطیل گردد. این حرف كه قوانین اسلام تعطیلپذیر یا منحصر و محدود به زمان یا مكانى است، بر خلاف ضروریات اعتقادى اسلام است.
بنا بر این، چون اجراى احكام پس از رسول اكرم (ص) و تا ابد ضرورت دارد، تشكیل حكومت و برقرارى دستگاه اجرا و اداره ضرورت مىیابد. بدون تشكیل حكومت و بدون دستگاه اجرا و اداره، كه همه جریانات و فعالیتهاى افراد را از طریق اجراى احكام تحت نظام عادلانه درآورد، هرج و مرج به وجود مىآید، و فساد اجتماعى و اعتقادى و اخلاقى پدید مىآید. پس، براى اینكه هرج و مرج و عنان گسیختگى پیش نیاید و جامعه دچار فساد نشود، چارهاى نیست جز تشكیل حكومت و انتظام بخشیدن به همه امورى كه در كشور جریان مىیابد. بنا بر این، به ضرورت شرع و عقل آنچه در دوره حیات رسول اكرم (ص) و زمان امیر المۆمنین على بن ابی طالب (ع) لازم بوده، یعنى حكومت و دستگاه اجرا و اداره، پس از ایشان و در زمان ما لازم است.
براى روشن شدن مطلب این سۆال را مطرح مىكنم: از غیبت صغرا تا كنون كه بیش از هزار سال مىگذرد و ممكن است صد هزار سال دیگر بگذرد و مصلحت اقتضا نكند كه حضرت تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید احكام اسلام باید زمین بماند و اجرا نشود، و هر كه هر كارى خواست بكند؟ هرج و مرج است؟ قوانینى كه پیغمبر اسلام در راه بیان و تبلیغ و نشر و اجراى آن 23 سال زحمت طاقت فرسا كشید فقط براى مدت محدودى بود؟ آیا خدا اجراى احكامش را محدود كرد به دویست سال؟ و پس از غیبت صغرا اسلام دیگر همه چیزش را رها كرده است؟
اعتقاد به چنین مطالبى یا اظهار آنها بدتر از اعتقاد و اظهار منسوخ شدن اسلام است.
به ضرورت شرع و عقل آنچه در دوره حیات رسول اكرم (ص) و زمان امیر المۆمنین على بن ابی طالب (ع) لازم بوده، یعنى حكومت و دستگاه اجرا و اداره، پس از ایشان و در زمان ما لازم است
هیچ كس نمىتواند بگوید دیگر لازم نیست از حدود و ثغور و تمامیت ارضى وطن اسلامى دفاع كنیم؛ یا امروز مالیات و جزیه(2) و خراج (3) و خمس (4) و زكات(5) نباید گرفته شود؛ قانون كیفرى اسلام و دیات و قصاص باید تعطیل شود. هر كه اظهار كند كه تشكیل حكومت اسلامى ضرورت ندارد، منكر ضرورت اجراى احكام اسلام شده، و جامعیت احكام و جاودانگى دین مبین اسلام را انكار كرده است.
رویه امیر المۆمنین على بن ابی طالب (ع)
پس از رحلت رسول اكرم (ص)، هیچ یك از مسلمانان در این معنا كه حكومت لازم است تردید نداشت. هیچ كس نگفت حكومت لازم نداریم. چنین حرفى از هیچ كس شنیده نشد. در ضرورت تشكیل حكومت همه اتفاق نظر داشتند. اختلاف فقط در كسى بود كه عهدهدار این امر شود و رئیس دولت باشد. لهذا، پس از رسول اكرم (ص)، در زمان متصدیان خلافت و زمان حضرت امیر (ع)، هم حكومت تشكیل شد. سازمان دولتى وجود داشت و اداره و اجرا صورت مىگرفت.
ماهیت و كیفیت قوانین اسلام
دلیل دیگر بر لزوم تشكیل حكومت، ماهیت و كیفیت قوانین اسلام (احكام شرع) است. ماهیت و كیفیت این قوانین مىرساند كه براى تكوین یك دولت و براى اداره سیاسى و اقتصادى و فرهنگى جامعه تشریع گشته است:
اولًا، احكام شرع حاوى قوانین و مقررات متنوعى است كه یك نظام كلى اجتماعى را مىسازد. در این نظام حقوقى هر چه بشر نیاز دارد فراهم آمده است: از طرز معاشرت با همسایه و اولاد و عشیره و قوم و خویش و همشهرى و امور خصوصى و زندگى زناشویى گرفته تا مقررات مربوط به جنگ و صلح و مراوده با سایر ملل، از قوانین جزایى تا حقوق تجارت و صنعت و كشاورزى. براى قبل از انجام نكاح و انعقاد نطفه قانون دارد و دستور مىدهد كه نكاح چگونه صورت بگیرد، و خوراك انسان در آن هنگام یا موقع انعقاد نطفه چه باشد، در دوره شیرخوارگى چه وظایفى بر عهده پدر و مادر است، و بچه چگونه باید تربیت شود، و سلوك مرد و زن با همدیگر و با فرزندان چگونه باشد.
پس از رحلت رسول اكرم (ص)، هیچ یك از مسلمانان در این معنا كه حكومت لازم است تردید نداشت. هیچ كس نگفت حكومت لازم نداریم. چنین حرفى از هیچ كس شنیده نشد. در ضرورت تشكیل حكومت همه اتفاق نظر داشتند. اختلاف فقط در كسى بود كه عهدهدار این امر شود و رئیس دولت باشد. لهذا، پس از رسول اكرم (ص)، در زمان متصدیان خلافت و زمان حضرت امیر (ع)، هم حكومت تشكیل شد. سازمان دولتى وجود داشت و اداره و اجرا صورت مىگرفت
براى همه این مراحل دستور و قانون دارد تا انسان تربیت كند- انسان كامل و فاضل- انسانى كه قانون متحرك و مجسم است و مجرى داوطلب و خودكار قانون است. معلوم است كه اسلام تا چه حد به حكومت و روابط سیاسى و اقتصادى جامعه اهتمام مىورزد تا همه شرایطْ به خدمت تربیت انسان مهذب و با فضیلت درآید. قرآن مجید و سنت شامل همه دستورات و احكامى است كه بشر براى سعادت و كمال خود احتیاج دارد. در کتاب كافى فصلى است به عنوان تمام احتیاجات مردم در كتاب و سنت بیان6) شده است و كتاب یعنى قرآن، تِبیانُ كُلِّ شَیْءٍ(7) است. روشنگر همه چیز و همه امور است.
امام سوگند یاد مىكند (طبق روایات) كه تمام آنچه ملت احتیاج دارد در كتاب و سنت هست(8). و در این شكى نیست. ثانیاً، با دقت در ماهیت و كیفیت احكام شرع درمىیابیم كه اجراى آنها و عمل به آنها مستلزم تشكیل حكومت است؛ و بدون تأسیس یك دستگاه عظیم و پهناور اجرا و اداره ، نمىتوان به وظیفه اجراى احكام الهى عمل كرد.
در مقاله بعدی بعضى موارد را ذكر مىكنیم .
پی نوشت :
1- برای نمونه به آیات : 52 سوره ابراهیم ، 2 سوره یونس ، 49 سوره حج ، 40 سوره احزاب و70 سوره یس .
2- جزیه مالی است که اهل کتاب به حکومت اسلام می دهند و در ازای آن جان و مال و عرض ایشان از سوی حکومت اسلام حمایت می شود .
3- خراج مقدار مالیاتی است که حکومت اسلامی برزمینهائی که به دست مسلمانان فتح شده وموسوم به " اراضی خراجیه " است می بندد .
4- خمس یکی از حقوق واجب دراسلام که با احراز شرایط به اموال هفتگانه تعلق می گیرد .
5- زکات مالیات حکومت اسلامی است که با شرایط آن از 9 جنس گرفته می شود .
6- اصول کافی ، ج 1 ، ص 76 – 80 کتاب فضل العلم .
7- نحل / 89
8- اصول کافی ، ج 1 ، ص 76و77
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منبع :
- امام خمینی ، ولایت فقیه ، ص 18 – 22
نظرات شما عزیزان:
برچسبها:
<-TagName-> |